Eind 2023 is de functie van olieslaan officieel bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed in Nederland.
Een oliemolen is een industriemolen. Gebouwd om uit oliehoudende zaden (lijnzaad, koolzaad, raapzaad) olie te persen. Tegenwoordig ook wel uit walnoten voor walnotenolie.
Het proces bestaat uit 3 stappen:
Stap 1: de zaadjes moeten fijn gemaakt worden zodat de olie er uit kan. Lijnzaad heeft bijvoorbeeld een heel hard schilletje. De olie zou er in blijven zitten. (daarom is het ook goed om gebroken lijnzaad te kopen wanneer je die thuis door de ontbijt-yoghurt doet).
Stap 2: Het gebroken zaad wordt verwarmd op een speciale kachel in de molen. Deze kachel heet de vuister. Het zaad wordt verwarmd tot het handwarm is.
Stap 3: het zaad gaat in speciale olie doorlatende zakken en vervolgens tussen twee planken in de perskamers. Het resultaat van het persen bestaat uit twee producten: de olie en de koeken.
Bij een industriële oliemolen bestaat het proces altijd uit twee cycli: de voorslag en de naslag.
Na de eerste cyclus worden de koeken fijngemalen, opnieuw verwarmd en wéér geperst in de naslag. Zo wordt de maximale hoeveelheid olie er uit gehaald.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Oliemolen
Molen De Hoop in Oldebroek is een zogenaamde boerenoliemolen. Er is maar één perscyclus, de voorslag. De koeken wilden de boeren graag terug hebben. Die bewaarden ze dan voor de winterperiode om het vee bij te voeren. Er zitten in de koeken nog voedingsstoffen en olie.
Wilt u de grootste verschillen tussen een dorps- en boerenoliemolen en een industriële oliemolen zien, klik dan hier voor een schematisch overzicht.
Er zijn nog zo’n 20 molens in Nederland die olie kunnen slaan. Klik hier voor een overzicht.